“Waar mensen zijn, wordt er gemenst”, liet een oud-collega zich wel eens ontvallen. Inderdaad. Waar mensen zijn, komen er naast aangename omgangsvormen soms onbeleefdheden, ruzies en zelfs oorlogen voor. Kinderen zijn daar over het algemeen minder in bedreven dan volwassenen, maar ook voor hen blijft het belangrijk om op de hoede te zijn voor pesten.

Kleur

De 19^e Vlaamse Week tegen Pesten (2 tot 9 februari 2024) is hiertoe een mooi initiatief. Scholen, sportclubs, jeugdbewegingen en jeugdhulp kunnen kennis nemen van de vele zinvolle materialen en initiatieven op https://kieskleurtegenpesten.be/de-week-2024/ . Er wordt een oproep gedaan om zich niet alleen tijdens die week, maar natuurlijk heel het jaar in te zetten tegen pesten. Er zijn veel uitgewerkte activiteiten te vinden, in alle maten en gewichten, dikwijls gesneden brood, waarbij bijvoorbeeld wordt uitgelegd dat anders zijn ok is, en het uiten van andere meningen ook.

Rustige weerbaarheid

Niet elke onbeleefdheid of ruzie kan worden gelinkt aan pesten, en een toename van meldingen betekent niet altijd een toename van pesters. Werken aan een respectvolle en rustige groepssfeer waarbij kinderen kunnen groeien in weerbaarheid, doen het aantal pestmeldingen smelten als sneeuw voor de zon. Inzien dat die rustige weerbaarheid ook afhankelijk is van slaap-, voedings- en bewegingsgewoontes, is van belang bij elke opvoeding. Veilige en gedisciplineerde leer-, werk- en spelmomenten met voldoende mogelijkheden tot concentratie en gezonde ontspanning, voorkomen veel pestproblemen.

Filosoferen

We waken er best over dat we niet gaan stigmatiseren en jeugd indelen in pesters, gepesten of omstaanders, zoals bij het inblikken van een derderangs cowboyfilm, waarbij een denkbeeldige kloof wordt benadrukt tussen goeden en slechten. Een slachtoffer kan ook dader zijn. In ongeveer elke mens zit een pester, een gepeste en een omstaander. Wie van de drie het meest zichtbaar wordt, op welk moment en waarom, is interessant om over te filosoferen, ook tijdens de Vlaamse Week tegen Pesten. Waar mensen zijn, wordt er gemenst, soms op verrassende wijze wanneer lichten, camera’s of microfoons op ‘off’ staan.

Sturen

Het is zinvol aandacht te besteden aan de mate waarin we kinderen of jongeren gaan beschermen. Het totaal overnemen door ouders of opvoeders, wanneer er een vermoeden is van onenigheid, ruzie of pestgedrag, is geen goed idee. Het blijft belangrijk dat kinderen leren omgaan met het wel en wee van sociale interacties. Wanneer ze leren fietsen, kan dit gepaard gaan met angst, pijn of frustraties. Dat is geen reden om hen het stuur te ontnemen. Natuurlijk moet er worden ingegrepen wanneer zaken uit de hand dreigen te lopen, maar het blijft belangrijk hun lontjes de kans te geven om te groeien.

Vlees en bloed

Onze jeugd is niet blind of doof voor uitsluiting bij volwassenen. Onze commentaren over anderen dringen diep tot hen door, ook via de (sociale) media. Veel mensen die werken voor mediabedrijven of politieke partijen, worstelen met de opdracht dat hun boodschappen meer zouden moeten opbrengen. ‘Nieuws’ wordt daarom vaak alarmistisch, polariserend en met veel herhaling in de etalage gezet om beter te kunnen verkopen, terwijl genuanceerde en minder hippe overtuigingen in een hoekje worden geduwd, net zoals bij het pesten. Dit heeft ook impact op leerlingen. Gelukkig zijn er nog vrienden van vlees en bloed, (groot)ouders, opvoeders, monitoren en leerkrachten die erop wijzen dat het schermpje in hun hand slechts een deeltje is van de mooier gekleurde werkelijkheid.

We duimen voor een succesvolle Vlaamse Week tegen Pesten, een week die kan uitgroeien tot een maand, een jaar of een eeuw. We wensen de jeugd een gelukkige, kleurrijke toekomst toe als lieve, mensende mensen.